Newaf Miro
Ye mirov bi xwe wekî darekê, heta dar bi qurm û rehên xwe din nav axê de be, wûsa jî axe din navê, an av din nav axe; zindi ye, hebûnî ye û berhemdar e. İletişim mirovê carak, rasterast bi balta re bi piya. Gava ji piya dikeve, êdî sole tişteki din. Mirov chendîn ji axa xwe, yan ji diya xwe dûr dikevin, yan jî wûsa your sole; tabanın mirovekî çekirdeği. Yan yên navbênê dike nîvê xwe û Xwedanê xwe. Xwediyê mirovan, balta e. Mirov ji axê û avê çêdibe, her rojekê alt balta. Reseniya mirovan ji axê ye. Mirov chendîn “jîr” aşağıya, pêre alttan dîlê jîrbûna xwe û bi wê “jîr” bûna xwe dikare dawiya xwe bîne.
CARNA BASE LOQMAN, BİR SÜRE DERMAN DİKESİ
Perestgeha Lalishê, parastina resenî ye û Ruhê pak e. Lewma divê her kevir, dar û rengê Lalishê, bi reseniya xwe bêne hebandinû parastin. Chendin mirov jîr’den sole’ye, ewçend’den sole alîgir’e, bi zanîna xwe carna’dan sole kêrû devê kere. Dike carna jî sole Tabibe Loqman û birînên kere. Mirov tê dünyayê, ne ku ji ajalan zîrek e. Ajal di nava çend kêlî û rojan de, kêrî xwe deri û hêlîna xwe jî, gemari nakin. Lê mirov ger ew mirasa zanînê, ya a rêya zimên me ji pêşiyên xwe girtiye nebe, dê ew çend zêde nebe. Mirov keysperest e û her tiştî ji bo xwe bikar dihîne. Beyefendi, tek xwediyê menteşeniz olan karib menteşeyi çıkarın. Onun efendisi em hin tiştan bibînin, disêwirînin. Li şûna derbirînê hema bibe, bidize, bi dare zorê bistîne.
Çawa nabe, mirov de ji pitik, pitik ji dê bi kinc, pêlav û tişteki din biparêze, nabe mirov jî tefî pêlav û bi raya min divê jî nebe, xwe ji wê axe biparêzin. Em dizanın, ku Berat (Guroşk) bi axa Lalişa Nûranî û ava Kaniya Spiçêdibin. Li gorî baweriyan, bavê mirovahiyê nebî Adem ji axê çêbûye û ruh xistine, qalibê wî. Herweha, Perestgeha Lalishê nûranî ye û warê, destpêka jiyanê. Çima ne ew axe be, a ku Nebî Adem jê hatiye afirand?
İlimdarê Êzîdî Pîr Xelat dibeje; ji Qewle Zebûnî Maksûr; “Lalish ku dihate. Li erdê şîn dibû nebate, pê zeyînî çiqas kenîate, ku kinyat zeyînî têde czar qismat jê hincinî, axe, av, ba û qalibê Adem jê nihcinî.”
KINYAT PÊ ZEYİNÎ, EW BER Û BEREKETA SER GERDÛNİ YE
Li gorî baweriya Êzîdiya ew balta ne deri ji ber ku qalibê Nebî Adem jî afiriye, ew balta dermanê her nexweşiyê, lê yê pê bawerî dik e. Wekî ku qewl dibeje; “Kinyat pê zeyînî ye, ew berû bereketa ser gerdûnê.”
Mehrdad R. Îzady di pirtûka xwe ya bi navê “Kurdler”ê de dibêje; “Kürdistan wekî erdnîgarî calak e. Dini nîvê lihevketina Avrasya û Afrikaye, ber û bild. Wekî savaş, ji levha Ereb diqete, bi tebeqa-herîkêm Îranû Anetolya bi micro-plakayên di bin, di salê çend santimetre bi leza hevhezikandinê re didome. Û bi encamê çiyayên Zagrosan bi Kurdistanê re -nuqta hevxuricandî lê- ji herdu aliyan zext lê bûye, û pê re hersal çend santimetre bild bûye. 15 milyonu Beria Derdora’ya kiralıyor, konut teqîn û rûdan çêbûye. Herema Kurdistan lê, Başûr-rojava Asyayê digire nav xwe Behra Tertîsê ji bin be, ne ber bi jor dehfandiye û çiyayê Kurdistanê yên herî ciwan jî hê bildindike.”
Ango meriv dikare di vir de bibîne, ku bi zanistî û geographînasiyê bizanibe ku beriya milyonan sal erdê yekem yê jiyanê li heman heremê bûye. Lewma, axa Perestgeha Lalishê pîroz eû tiberk e.
Çavkani:
1 -‘Kürtler / Bir El Kitabı’ – Mehrdard Îzady.
2- Pir Xalat Elias – ‘Qewlê Zebûnî Maksûr’
